recensies

Een keuze uit de recensies naar aanleiding van de tentoonstelling:

* Yn Museum Martena yn Frjentsjer is fan 25 maart oant 22 maaie de tentoanstelling Neilitten Skilderijen fan Ernst Schaap te sjen. Ernst Schaap (1954-2007) hat yn ’e santiger jierren fan de 20ste ieu yn Frjentsjer wenne en krige dêr syn earste skilderslessen. Syn earder wurk is figuratyf, letter is er oerskeakele op abstrakte skilderijen. Yn syn wurk binne fiif stylperioaden te ûnderskieden wêrfan’t benammen it earder wurk op de eksposysje toand wurdt om’t it in bân mei Frjentsjer hat. Se binne net fleurich fan aard, mar earder somber te neamen. De wrâldproblematyk drukte swier op de skouders fan Schaap, lykas de oarloch yn Fjetnam. Ut de abstrakte perioade binne de swarte en brune skilderijen keazen.

Uit It Nijs

Friesch Dagblad 6 april 2011

Nagelaten schilderijen tentoongesteld in Museum Martena

Ernst Schaap uit de vergetelheid

De schilderijen van Ernst Schaap lagen na zijn overlijden in 2007 jarenlang opgeslagen in vijf grote kratten. Zijn broer Willem Schaap heeft nu in samenwerking met het Museum Martena in Franeker een deel hiervan aan de vergetelheid onttrokken en twintig werken tentoongesteld. Door Marije Bouman.
Beeldende kunst

De schilderijen van Ernst Schaap (1954) worden sober gepresenteerd in de bovenzaal van het museum. Een uitdraai van een bescheiden digitale catalogus ligt in de tentoonstellingsruimte waarin wat informatieve tekst is opgenomen. Van de getoonde werken zijn geen titels bekend en ook over het jaar van ontstaan en de gebruikte materialen tast men in het duister.
Er is voor gekozen om twee stijlperiodes van de kunstenaar beter te belichten. Een constructivistische periode met veelal heldere en lichte kleuren en een zware rauwe periode, die verwantschap vertoont met de kunststroming l'art informel. Hierbij overheersen zwart, grijs en aardetinten en er wordt gebruik gemaakt van ongebruikelijke schilderkunstige materialen, zoals zand, kaasdoek en zelfs spijkers. De naturel houten smalle lijsten die voor deze presentatie om de doeken en tekeningen zijn geplaatst, vormen een zwakke poging om dit ongepolijste en visueel gewelddadige oeuvre nog enigszins in het gelid te houden.

Stoerheid
Een overeenkomst tussen alle fases die Ernst Schaap doorliep, is dat in zijn werk een zekere stoerheid zit. Op zijn beginnerswerk na zijn al zijn schilderijen abstract. De formaten zijn groot en alles is met een zekere nonchalance gemaakt. Wonderlijk is dat dit met zijn constructivistische schilderijen meestal geen probleem oplevert. De precisie waarmee de vertegenwoordigers van deze stroming werkten, schilders als Malevich en El Lissitzky, is bij hem niet aan de orde. Maar ondanks de snelle en losse wijze waarop de verf op het doek is aangebracht blijven de vormen bij Schaap strak en dynamisch. Uit de begeleidende tekst valt op te maken dat deze manier van werken in de laatste jaren van zijn leven zijn voorkeur had. Een interessante constructie in deze stijl waarbij meerdere doeken ook weer op een constructivistische wijze zijn samengevoegd.
Het merendeel van de schilderijen die op deze tentoonstelling te zien zijn, vertoont verwantschap met de materiekunst van het Tachisme en l'art informel. Ernst Schaap moet zeker kennis genomen hebben van de kunstwerken van Antoni Tàpies en onze landgenoot Jaap Wagemaker, die in de jaren vijftig met ongebruikelijke middelen hun schilderijen maakten. Ernst Schaap schilderde met olieverf maar gebruikte daarbij ook collageachtigematerialen. Soms lijkt hij met alkydverf aan de gang te zijn geweest.
Daarnaast schilderde en tekende hij met een materiaal dat nog het meest aan teer doet denken of een drukinkt die voor grafiek wordt gebruikt. Zijn tekeningen die hij eerder in de Hortus Botanicus van Amsterdam tentoon-stelde, hebben ook deze teerachtige uitstraling. Zijn materiaal- en kleurgebruik dragen bij tot de sombere sfeer van zijn schilderijen. Belangrijker is nog dat hij gebruik maakt van dwingende vormen die doen denken aan stalen constructies van gebouwen, bruggen en donkere fabriekshallen waar matig daglicht binnenvalt. Toch heeft het werk ook iets levends doordat zijn vreemde constellaties tijdens het werkproces pas een definitieve vorm hebben gekregen.

Wereldbeeld
Ernst Schaap zal, mogelijk door de Koude Oorlog en de schokkende beelden van de Vietnamoorlog, geen vrolijk wereldbeeld hebben gehad. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de werken die getoond worden uit 1971 toen hij net op Academie Minerva in Groningen les kreeg. Zo is er een groot doek te zien van mensen op de vlucht.
Wereldbeeld
Ernst Schaap zal, mogelijk door de Koude Oorlog en de schokkende beelden van de Vietnamoorlog, geen vrolijk wereldbeeld hebben gehad. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de werken die getoond worden uit 1971 toen hij net op Academie Minerva in Groningen les kreeg. Zo is er een groot doek te zien van mensen op de vlucht. Een ander schilderij laat een geabstraheerd menselijk gezicht zien, gevangen door tralieachtige vormen en een dreigende klauw die uit de verte tevoorschijn komt. Aan deze werken zie je zijn talent, maar ook nog zijn onbeholpenheid met het gebruik van kleur. Aardig is dat deze eerste werken geplaatst zijn naast een schilderij van zijn eerste leermeester, de kunstschilder Tjeerd Tuinstra. Tjeerd Tuinstra zette de toen nog erg jonge Ernst Schaap aan om zich op de beeldende kunst te richten in de periode dat zij beiden in Franeker woonden.
Na de kunstacademie gaf Ernst Schaap enkele jaren zeefdruklessen in het jongerencentrum Simplon in Groningen. Daar kreeg hij al snel genoeg van en hij verruilde Groningen voor Rotterdam waar hij in een kraakpand ging wonen. Ook daar bleef hij niet lang. In 1980 vestigde hij zich definitief in Amsterdam. Hij musiceerde veel, schilderde en vanaf de jaren negentig exposeerde bij onder anderen Jos Art op het KNSM-eiland. Het is opvallend dat er relatief zo weinig bekend is over het leven en werk van Ernst Schaap, temeer omdat zijn broer zich nu inzet om het werk onder de aandacht te brengen. Blijkbaar was er bij leven geen sprake van een intensief contact. Is deze spaarzame presentatie het laatste wat wij van deze schilder zullen zien?
De expositie is tot en met 22 mei te zien in het Museum Martena in Franeker

Leeuwarder Courant

ADVERTENTIE

Kunstbeeld
1279 followers

Bouw in Beeldprijs 2011 maakt genomineerden bekend: https://tinyurl.com/5t2fthh

ongeveer 8 uur geleden

Bericht uit Mexico-Stad: Damián Ortega @ Kurimanzutto, bekijk het beeldverslag van de opening: https://tinyurl.com/3kyvuch

ongeveer 10 uur geleden

Street artist JR in Tunesië https://tinyurl.com/5rm9on4

ongeveer 11 uur geleden

Kunstkalender
donderdag 14 april 2011

Nagelaten schilderijen van Ernst Schaap

Franeker

* 3 februari 1954 geboren in Zuidbroek in de provincie Groningen
* Verhuist achtereenvolgens naar Oldehove (Gr) en Kampen, waar hij de kleuterschool en de lagere school doet.
* In 1966 verhuizen we naar Franeker, waar hij het laatste gedeelte van de lagere school doet en vervolgens de MULO doet.
* Ernst weet niet goed, wat hij wil doen. Gelukkig wordt hij geinspireerd door de kunstschilder en leraar Tuinstra, die bij hem de nodige creatief talent ontdekt.
* Ernst Schaap gaat in 1971 aan de kunstakademie Miverva in Groningen studeren.
* In 1976 voltooit hij de kunstopleiding in Groningen, maar hij wil vrij scheppend kunstenaar worden en niet in het onderwijs gaan.
* Hij geeft lessen zeefdrukken op het jongerencenrum Simplon te Groningen
* Rond 1977 heeft schoon genoeg van Groningen en verblijft op diverse plaatsen. Het langst verblijft hij nog in een kraakpand in Rotterdam.
* In 1980 vestigt Ernst Schaap in Amsterdam, waar hij tot het einde van zijn leven woont op verschillende adressen tussen de Wibautstraat en de Amstel.
* Begin jaren '80 heeft hij ook een persoonlijke crisis. Hij wijkt dan ook uit naar muziek. Hij speelt saxofoon en piano.
* Rond 1996 houdt hij zich naast het schilderen ook met plastische vormgeving bezig.
* Van 1995 tot 2001 heeft hij verschillende tentoonstellingen bij Jos Art op het KNSM-eiland
* 1996: Tentoonstelling met houtkooltekeningen in de Hortus Botanicus in Amsterdam.
* Rond 2002 wordt het duidelijk, dat Ernst Schaap de Ziekte van Parkinson heeft. Dit heeft niet alleen invloed op zijn fysieke gesteldheid, maar beinvloed ook zijn werk.
* Begin 2007 nemen verschillende klachten aanzienlijk toe. Tot een week voor zijn dood weet men de klachten aan zijn Parkinson. Toen werd kanker ontdekt, waaraan een paar dagen erna aan overlijdt. Dit was op zondag 26 augustus 2007.